Anim na Paraan sa Pangangalaga Para sa Iyong Sarili Kapag Nangangalaga ng Isang Taong may Demensya

 Ang pangagalaga sa isang taong may demensya ay maaaring nakakadaig. Ito ay nasasangkot hindi lamang ang nakakapagod na pisikal ng mga gawain kundi sa pangangasiwa rin ng mga kahalagahang pinansyal, ang pag-aayos ng pangangalaga, at lahat ng ito. Kapag ikaw ay nasa sitwasyong ito, maaari kang makaramdam ng pagkabigo, pagkahiwalay, pagkabalisa, o lahat sa itaas. Ang mga karamdamang ito ay ganap na ganap na normal! Ngunit kapag binabalewala, sila ay maaaring maging mapaminsala sa parehong iyong sarili at ang iba. Ang mga panganib na sanhi sa nangangalaga – tulad ng pagiging napapailalim sa matinding balisa, pagkahiwalay, at kulang sa panlipunang suporta – ay nagdadagdag sa posibilidad na pang-abuso sa mga mas nakakatandang mga tao na may demensya. Lahat tayo ay maging karapat-dapat sa kakayahan upang ganap na lumahok sa pang-araw-araw nating buhay at sa ating lipunan. Narito ang anim na mga paraan upang masiguro ang pareho ng iyong kagalingan:

1 ALAGAAN ANG IYONG SARILI

• Magpahinga ka kung maaari.
• Tumawag sa isang minamahal mo o maupo nang tahimik sa labas.
• Alamin kung naabot mo na ang iyong limitasyon.

2  HUMINGI NG TULONG

• Humingi ng tulong mula sa mga miyembro ng pamilya.
• Samantalahin ang paggamit ng mga serbisyo sa suporta tulad ng ‘respite care’, mga pagkaing naihahatid sa mga tahanan, ‘adult day care’, at ‘case management.’
• Umarkila ng personal na naglilingkod ng pangangalaga o maybahay.

3  ALAMIN KUNG PAANO TUMUGON NANG NAANGKOP

 SA MAHIRAP NA PAG-UUGALI

•  Pagmasdan ang mga pag-uugali ng tao na iyong inaalagaan at talakayin ang mga problema sa isang propesyonal. 
•   Matuto nang higit pa tungkol sa pagkasintu-sinto at mga paraan upang tumugon sa mga mahirap na pag-uugali.

4  KILALANIN ANG “STRESS TRIGGER”.

• Alamin ang mga aspeto ng caregiving na talagang nakababahala.
• Manatili sa tono ng iyong katawan at kunin ang pisikal at sintomas ng pagkabalisa ukol sa asal.

5  ALAMIN ANG TUNGKOL SA PANG-AABUSO SA MGA

 NAKATATANDANG TAO

• Alamin ang tungkol sa iba’t ibang uri ng pang-aabuso sa mga nakakatandang tao, babala sa mga palatandaan ng pang-aabuso, at mga pabatid para sa pagpigil sa abusong mangyayari.
• Upang matuto nang higit pa, bisitahin ang National Center on Elder Abuse website sa:
• https://ncea.acl.gov/FAQ.aspx

6  MAGSALITA KA! ITO AY NASA SA ATING LAHAT UPANG

 MAIWASAN AT MATUKOY ANG PANG-AABUSO.

•  Ipaalam sa mga miyembro ng iyong pamilya, mga kaibigan tungkol pang-aabuso sa nakatatandang tao na mga mapanganib na sanhi at mga solusyon upang maaari nating gawin ang lahat ng ating mga bahagi para maiwasan at matukoy ang pang-aabuso.
• Mag-ulat ng pinaghihinalaang pag-abuso sa isang mas nakakatandang tao sa lokal na Adult Protective Services Agency o Long-term Care Ombudsman Program.

Ang emosyonal na pang-aabuso ay maaaring kabilang ang::

• Ang pagsisigaw at pananakot;
• mga pang-iinsulto o pagtawag ng pangalan;
•  pagbabanta ng karahasan o pag-abandona;
•  pananakot o pangungutya;
•  pagpapahiya;
•  panliligalig;
•  pagtratrato sa isang mas nakakatandang tao na parang isang bata; o
•  paghihiwalay

Lahat tayo ay may pananagutan para sa pagpigil at pagtugon sa pang-aabuso. Kung ikaw ay

nakakaranas ng emosyonal na pang-aabuso, ang mga mapagkukunan sa ibaba ay maaaring

makatulong sa iyo. Kung hindi nnyo nararanasan ng emosyonal na pang-aabuso, ang pag-aaral

tungkol sa mga ito ay maaaring makatulong sa iyo na matukoy ang mga kapamilya, mga kaibigan

o iba pa na maaaring nakakaranas nito, maaari mong ibahagi ang mga mapagkukunan upang

matulungan ang mga ito.

Mga palatandaan ng emosyonal na pang-aabuso ay maaaring maisasali ang isang

nakakantandang tao:

• pagiging mas naguguluhan kaysa sa karaniwan;
• pagbabahagi ng hindi maipaliwanag ng damdamin ng kawalan na pag-asa, pagkakasala, kahihiyan, o kakulangan
•  tila hindi komportable o sabik na kinaroroonan ng ilang mga tao
•  ulat na isang nakakatanda na may naganap na kapabayaan.

Source: Anim na Paraan sa Pangangalaga Para sa Iyong Sarili Kapag Nangangalaga ng Isang Taong may Demensya.